رواندرمانی مانند چراغی در تاریکی است، اما گاهی این چراغ به‌ظاهر خاموش می‌شود. اگر شما هم با تجربهٔ ناکاملی از درمان مواجه شده‌اید، این متن را بخوانید. من مصطفی نجم آبادی به عنوان یک روانشناس با رویکرد هیجان‌مدار، به شما کمک می‌کنم بفهمید چرا درمان گاهی شکست می‌خورد و چگونه می‌توانید مسیر درست را پیدا کنید.
۹ دلیل اصلی شکست رواندرمانی + راهکارهای کاربردی
۱. ناسازگاری رویکرد درمانی با شخصیت شما
مشکل: رفتاردرمانی برای افراد هیجان‌محور ممکن است خشک به نظر برسد.
راهکار: از درمانگر خود بپرسید: «آیا رویکرد شما برای کسی مثل من که نیاز به پردازش عمیق هیجانات دارد مناسب است؟».
پیشنهاد من: اگر حساسیت هیجانی بالایی دارید، روش‌های مبتنی بر EFT یا روان‌پویشی را امتحان کنید.
۲. عدم تناسب درمان با مشکل شما
مثال: برای PTSD، رویکردهای مبتنی بر تثبیت هیجانی (مثل DBT) قبل از پرداختن به ترومای گذشته ضروری است.
نکته: حتماً از درمانگر دربارهٔ تجربهٔ کاری با موارد مشابه شما سؤال کنید.
۳. صداقت نداشتن با درمانگر
توصیه: اگر پنهان‌کاری می‌کنید، این جمله را تمرین کنید:
«من می‌ترسم این را بگویم، اما احساس می‌کنم که…».
هشدار: درمانگر نمی‌تواند ذهن شما را بخواند!
۴. عجله برای نتیجه‌گیری
داده علمی: طبق تحقیقات، بهبود پایدار در درمان‌های هیجان‌مدار حداقل به ۱۲-۱۶ جلسه نیاز دارد.
تمرین: یک دفترچه پیشرفت هیجانی داشته باشید تا تغییرات کوچک را ثبت کنید.
۵. عدم ارتباط مناسب با درمانگر
تست سازگاری: بعد از ۳ جلسه از خود بپرسید:
«آیا این فرد مرا درک می‌کند؟ آیا به او اعتماد دارم؟».
هشدار: رابطهٔ درمانی عاشقانه/دوستانه نیست!
۶. نقض مرزهای حرفه‌ای توسط درمانگر
علائم هشداردهنده:
درمانگر زندگی شخصی خود را زیاد تعریف می‌کند.
خارج از جلسات با شما تماس می‌گیرد.
اقدام: بلافاصله درمانگر را عوض کنید.
۷. نیاز به درمان تخصصی‌تر
برای اختلالات شخصیت: ترکیب دارودرمانی + طرحواره‌درمانی اغلب ضروری است.
منابع: از درمانگر بخواهید مقالات معتبر دربارهٔ مشکل شما را معرفی کند.
۸. انتظارات غیرواقع‌بینانه
واقع‌نگری: درمان شما را به یک ابرانسان تبدیل نمی‌کند، اما کمک می‌کند رنج‌هایتان مدیریت‌پذیرتر شود.
۹. عدم صلاحیت درمانگر
راه تشخیص:
آیا پروانهٔ معتبر دارد؟
آیا به‌روزرسانی دانش خود ادامه می‌دهد؟
نتیجه‌گیری:
هر شکست در درمان، یک دادهٔ ارزشمند است. اگر اولین تجربهٔ شما مؤثر نبوده، امیدتان را از دست ندهید. گاهی پیدا کردن درمانگر مناسب شبیه پیدا کردن خانهٔ روحی است که نیاز به جستجوی دقیق دارد.