یکی از مراجعین فرهیخته و دغدغه مندم به نام سرکار خانم فاطمه بشارتی برایم مطلبی را فرستاده اند که در آن نکات خوب و به جایی را به همه ما یادآور شده اند. با کسب اجازه از ایشان این مطلب را برای استفاده همگان در این صفحه قرار میدهم.

ارتباط عاطفی؛ یک بررسی مختصر

بدون شک امروزه کیفیت ارتباط عاطفی از موضوعات مهمی است که در سطح فردی و اجتماعی توجهات زیادی را به خود جلب کرده است؛ با وجود پیشرفت تکنولوژی و ظهور عصر ارتباطات، انسان ها در معرض تحولاتی اساسی در سبک زندگی و روابط میان فردی خود قرار گرفته اند و الگوهای سنتی گذشته اغلب تغییر یافته اند؛ ظهور شبکه های اجتماعی، شکل و شدت روابط را تغییر داده است؛ امکان ارتباطات وسیع تر و بیشتری را میان افراد در سرتاسر جهان برقرار ساخته است. همزمان در اغلب شهرها و کشورها و با توجه به میزان توسعه یافتگی، الگوی خانواده مردسالار جای خود را به الگوی برابری زن و مرد در زندگی داده است. زنان فرصت های پیشرفت تحصیلی و شغلی و استقلال درآمدی را بیش از پیش یافته اند. در عین حال مراکز مشاوره، متخصصان روان کاوی و روان شناسی و همچنین رهبران الگوی توسعه فردی به واسطه مشکلات و نیاز افراد در عصر جدید و توسعه ی فضای مجازی بسیار رونق یافته اند. هدف این نوشته بررسی مختصر و کلی مسائل در روابط عاطفی در عصر حاضر و پیشنهادهایی برای حل آن ها می باشد.

بسیاری از ما زمان هایی در رابطه عاطفی به نقطه ای رسیده ایم که از حل مساله و بهبود شرایط درمانده و ناامید شده ایم؛ با خود فکر کرده ایم آرامش و نشاطی که به دنبال آن در رابطه عاطفی بودیم سرابی بیش نبود و خود را ناچار به تحمل وضعیتی اغلب دچار کشمکش، تحقیر و بی توجهی در زندگی عاطفی یافتیم؛ هر بار که تلاش کردیم، خشمگین نشویم، بیشتر محبت کنیم یا بیشتر تابع باشیم، سرخورده تر و ناامید تر شدیم. گرچه گاهی اوضاع رابطه بهتر می شد اما نمی دانستیم چرا حتی کوچکترین مساله ای در رابطه های ما تبدیل به بحرانی بزرگ و ادامه دار می شود و نیرو و تمرکزمان را برای کار، تحصیل، رابطه با فرزندان و غیره تحت تاثیر قرار می دهد.

گویی هرچه که ارتباط طرفین در رابطه عاطفی نزدیک تر می شود و مخصوصا زمانی که زندگی مشترک را آغاز می کنند، سیل عظیمی تری از مشکلات به زندگی زوج ها سرازیر می شود. البته هستند افرادی که با آگاهی و شناخت کافی از خود و طرف مقابل وارد رابطه ای صمیمانه و مسوولانه می شوند و با وجود ناگزیر مشکلات، از حل مساله خود عاجز نشده و شیرینی دوران خوش نامزدی را به تلخی زهر بدل نمی سازند. به نظر می رسد کلید حل مساله در واژه آگاهی نهفته باشد؛

آگاهی به معنای به کارگیری و زندگی کردن اطلاعاتی است که امروزه مشاوران و متخصصان حوزه روانشناسی و خودشناسی از طرق گوناگون در اختیار افراد قرار می دهند؛ نیاز به آموزش و سواد رابطه عاطفی در عصر جدید به واسطه گستردگی ارتباطات غیر قابل اجتناب و ضروری است. بر خلاف گذشته امروزه افراد از فرهنگ های خانوادگی و قومی مختلف، با تجارب و سطح تحصیلات متفاوت و با آزادی بیشتری از آداب و رسوم از نقاط دور و نزدیک به سهولت با یکدیگر آشنا می شوند که می تواند زمینه ساز بروز بیشتر مسائل در روابط شود. به همین خاطر نیاز به آموزش و افزایش سطح آگاهی در این حوزه بیش از پیش مهم خواهد بود.

آگاهی از شخصیت و ویژگی های اخلاقی خود، آگاهی از خصوصیات اخلاقی فرد مقابل، آگاهی از علایق، اهداف و برنامه ریزی های خود و طرف مقابل، آگاهی از ویژگی های عمومی زنان و مردان، آگاهی از ویژگی های یک رابطه عاطفی خوب و مناسب، آگاهی از چگونگی تغییر و رشد درون فردی، آگاهی از چگونگی حل مساله و غیره از جمله مواردی هستند که به نظر می رسد دانستن و به کارگیری آن ها امروزه اجتناب ناپذیر است. در غیر این صورت اختلافات میان شرکای عاطفی ریشه دار و طولانی خواهد شد؛ هر دعوا و بحث تبدیل به قهر و لجبازی می شود و اگر حتی یکی از طرفین از غرور و کینه توزی رنج ببرد در نهایت فاصله های طولانی منجر به فروپاشی رابطه خواهد شد. البته باید توجه داشت که بخش زیادی از شناخت ما از خود و آگاهی مان از چگونگی حفظ و بهبود رابطه عاطفی در خلال رابطه شکل می گیرد و صرفا پیشینی نیست. چه بسیار خلق و خوهایی که در وجود ما هستند و از آن ها بی خبریم و تنها در آینه ی روابط مان قادر به دیدن آن ها خواهیم بود. با این وجود حداقلی شناخت از خود و دیگری و کسب دانش و آگاهی از تجارب دیگران و متخصصان برای ورود به رابطه بسیار لازم است.

بهتر است زوج های جوان در ابتدای رابطه به یکدیگر متعهد شوند که ضمن افزایش سعه صدر و قدرت گذشت به جای بحث و جدل های فرسایشی بر سر هر مساله ای حتی کم اهمیت، به خودشان در ارتقا آگاهی و شناخت از خود و یکدیگر بسیار کمک کنند؛ این امر ابتدا از طریق اراده و تلاش و تعهد جدی طرفین و سپس با مراجعه به مشاوران آگاه و دلسوز، مطالعه کتاب، کمک گرفتن از الگوهای توسعه فردی و خودشناسی، بهبود مهارت گفتگو، درک احساسات یکدیگر و بروز صادقانه آن ها، تامل و صبر، افزایش سواد رابطه و بررسی اولویت ها و اهداف شان در رابطه و … ممکن خواهد بود. در غیر این صورت زنان و مردان به جای آن که انگشت اشاره را از سمت دیگری به سوی خودشان برگردانند و یک بار برای همیشه با آگاهی و بلوغ روانی و عاطفی وارد رابطه ای صحیح و مملو از عشق و آرامش شوند، سال های با ارزش جوانی را با اضطراب، خشم و افسردگی در روابط متعدد و سمی هدر خواهند داد.

رابطه عاطفی همچون نهالی نحیف است که زن و مرد باهم باغبان آن هستند؛ چنانچه با رشد خود و توجه کافی و درک یکدیگر به نهال زندگی مشترک رسیدگی نکنند، رشد نکرده و درختی تنومند نخواهد شد و در برابر تندبادها و طوفان های زندگی از بین خواهد رفت.

به امید روزهایی پر از عشق و احترام و زندگی مملو از خلوص و صداقت و آرامش برای همه زوج های سرزمینم!